Eğitim temel bir ihtiyaçtır ve İstanbul Üniversitesi kurulduğu ilk günden itibaren binlerce öğrencinin yetişmesinde çok önemli bir rol oynamaktadır. Hem Osmanlı Devleti döneminde hem de Türk tarihinde kurulan ilk üniversitedir. Tarihten geleceğe uzanan bilim köprüsü olarak üniversiteyi tanımlayabiliriz. Sadece ilk olması değil modern ve teknolojik bilimsel çalışmaları ile de Dünya’da sayılı üniversitelerden biridir.
30 Mayıs 1453 yılında kurulmuştur. İstanbul’un Fethi’nden bir gün sonra Fatih Sultan Mehmet kurulması için emri vermiştir ve amacı ise bilimin ve ilmin merkezinin İstanbul olmasını sağlamaktır. Sahn-ı Seman Medreseleri ’nin bir bakıma devamı olarak düşünülebilir. Dünya’nın çeşitli yerlerinden felsefe, fen ile ilgilenen müderrisler ve bilim adamları görev almaya başlarlar. Bir süre sonra eski bina ihtiyaçları karşılayamaz ve 1463 yılına geldiğinden yeni bir bina inşa ettirilir. Bu bina ise Fatih Külliyesi olarak bildiğimiz yapıdır.
İstanbul Üniversitesi modern anlamda eğitine 18 Kasım 1833 yılında başlamıştır. Çok uzun bir süre Türkiye’nin tek üniversitesi olarak görev yapmıştır. Yapılan reform ve yenilikler ile adı değişmiştir. Darülfünun olarak da bilinmektedir. 1933 yılında üniversite reformları ile 1 Ağustos 1933’ te İstanbul Üniversitesi adını almıştır. Bu reform yapılırken Albert Malche’den bir rapor hazırlaması istenmiş ve bu doğrultuda yenilikler yapılmıştır.
Üniversitenin ilk rektörü ise Ord. Prof. Dr. Neşet Ömer’ dir. Başarılı eğitim kadrosu ile her dönemde adından söz ettirmiştir. 2005 yılında yayınlanan raporda Dünyanın en iyi 500 üniversitesi listesine girmiştir. Türkiye’de en çok bilimsel araştırma ve çalışmanın yapıldığı İstanbul Üniversitesi bünyesinde 20 tane fakülte bulunmaktadır.
İstanbul Üniversitesi Bölüm ve Yüksekokulları
İstanbul Üniversitesi’nde sağlık alanında tıp, eczacılık, diş hekimliği, hemşirelik fakülteleri yer almaktadır. İktisadi ve idari bilimler alanında ise iktisat, işletme, siyasal bilimler, iletişim ve mühendislik fakültesi ile eğitim vermektedir. Bu fakültelerin dışında eğitim fakültesi, İlahiyat fakültesi, devlet konservatuarı da bulunmaktadır. İstanbul Üniversitesi içinde 8 tane yüksekokul ile 61 tane de araştırma ve uygulama merkezi ile de hizmet vermektedir. Bilimsel araştırma yapmak isteyen araştırmacılar için imkânlara sahip bir üniversitedir.
İstanbul Üniversitesi’nin farklı yerleşkelerde olmak üzere 12 tane kampüsü bulunmaktadır. Kampüsler sırasıyla merkez kampüs Beyazıt Merkez, Vefa, Laleli- Vezneciler, Horhor, Vefa, Çapa, Avcılar, Kadıköy, Cerrahpaşa, Bakırköy, Şişli, Bahçeköy ve Büyükçekmece’ dir. Bu kampüsler içinde Beyazıt’ta yer alan yerleşke üniversite için bir semboldür.
Cerrahpaşa yerleşkesi ise tıp fakültesi ile adından söz ettirmektedir. Diş Hekimliği ve İstanbul Tıp Fakültesi ise Çapa yerleşkesindedir. Vezneciler ’de ise fen ve edebiyat fakülteleri ve Kadıköy’de Devlet konservatuarı yer almaktadır. Her kampüs içinde farklı fakülteler yer almakta ve uluslararası kalite standartlarında eğitim vermektedir.
İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi ve Sosyal Hayat
Sadece ülkemizin ilk üniversitesi değil aynı zamanda merkez kütüphanesi ile de ilk üniversite kütüphanesi olarak kayıtlara geçmiştir. Çok sayıda Türkçe, Farsça, Arapça olmak üzere eserler, harita ve akademik çalışmalar yer almaktadır. Kütüphane içinde Nadir Eserler Bölümü içerisinde nota, albüm, harita ve Osmanlı Devleti dönemine ait fotoğraflara da ev sahipliği yapmaktadır.
İstanbul Üniversitesi eğitim alanında çok başarılı kurum olarak adından sıkça söz ettirmekte ve her gün yeni bir çalışma ile bilim dünyasını aydınlatmaya devam etmektedir. Kampüslerde sosyal aktivite olarak her yıl bahar şenlikleri ve öğrenci kültür merkezi hem kültürel hem de sanatsal faaliyetler düzenlemektedir. Çeşitli branşlarda spor kulüpleri de bulunmaktadır. Bilim ile sosyal hayatın iç içe olduğu bir kampüs atmosferine sahip bir önemli bir yükseköğretim kurumu olarak eğitim vermeye devam etmektedir.