Musahip hayatımızda sıkça kullanılan kelimelerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Hem sosyal medyada hem de günlük hayatta kullanılan musahip kelimesi uzun yıllardır dilimize girmiştir. Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre farklı anlamlar taşıyan musahip kelimesi Türkçede tek başına veya farklı tamlamalarla birlikte kullanılabilir. Peki, musahiplik ne demek?
Musahip Ne Anlama Geliyor, TDK Sözlüğünde Muhasip Ne Demek?
Musahiplik ne demek, musahip kelimesinin anlamı; Sohbet kelimesi ile aynı kökten gelen musahip kelimesi dilimize Arapçadan geçmiştir. Bu kelimenin sözlük anlamı, sohbete katılan, güler yüz yapan, arkadaş edinen kimsedir. Bu kelime çoğunlukla birbirini uzun zamandır tanıyan çok yakın arkadaşlar için kullanılır. Musahip ne demek, TDK sözlüğünde ne anlama geliyor? Örnek cümleleri şu şekildedir;
Musahip kelimesinin eş anlamlıları şu şekilde sıralanabilir:
- Enis
- Arkadaş
- Refik
- Dost
- Yaren
- Hemdem
- Nedim
Musahip TDK sözlüğü ne anlama geliyor?
TDK’ya göre musahip kelimesinin üç farklı anlamı vardır.
- Birinci anlam: Arkadaş grubunda sohbete eşlik etme
- İkinci anlam: Girişken kişi, sohbet
- Üçüncü anlam: Yakın kişi, arkadaş, gerçek arkadaş
Cümle örnekleri;
- Gerçek bir arkadaş bulmak zor bu çağ.
- Çocukluğumuzdan beri Ali’nin yol arkadaşıyız.
Musahiplik Nedir?
Musahiplik ne demek ve çeşitli dönemlerdeki anlamları son dönemlerde sıklıkla aranıyor. Sahabe, kardeşlik ve dostluk demektir. Osmanlı döneminde kurulan dostluk meclislerine katılıp sohbet edenlere musahip denirdi.
Alevilikte Musahiplik Ve Kuralları
Musahiplik ne demek diye merak edenler için şu kıssadan bahsedebiliriz. Muhammed Ali’ye şu hadisi okudu: “Lahmike Lahmi, Demmike Demi, Ruhike Ruhi, Cismike Body” yani “Ben Ali’yim, Ali’yim, beni seven Ali’yi sevsin” , Ali’yi seven Allah’ı sever Yüce.” Dedi. Bazı maya çevrelerinden bazıları: “Kardeşim olduğunu söyledi kızına verdi” dediler. İlk arkadaşlık böyle olur. Muhammed’in amacı insanları bir araya getirmek, birleştirmek, paylaşmaktır. İlk olarak, insanların birbirine tepeden bakmaması için kurallar koyar. Şöyle sayabiliriz:
- Ergenliğe girmiş
- Eşinizin rızasıyla evlenin
- Birbirinizi iyi tanıyın
- İki aile arkadaş olur
- Birleştirici çiftlere baskı yapılmamalıdır
- Refakatçi çiftler Alevilik kurallarını bilmelidir: “Elene, dile, hükümdara, Pirine ve efendiye sadakat”
- Dört Kapıya Saygı Kırk makam
- Efendiye fedakarlık ve teslimiyet, Pir
- Baba haklarını bilir (ebeveyn hakları)
- Komşuların haklarını bil
- Dostça şartlarla geçin
- Tecella – Tamenna’ya, yani EhliBeyt’in dostuna itiraf et ve düşmanın düşman olduğunu bil.
- Uysal ruhlar bu krallara dikkat etmeli ve kurallara uymalıdır.
Kimler Musahiplik Yapabilir Kimler Musahiplik Yapamaz
Musahiplik ne demek ve kimler muhasip olabilir; Her çiftin aynı yaşta bir partneri olabilir. Bu yol insanlar için uygundur. Akranları ve meslektaşlar için uygun değildir. Alimin ve cahilin arkadaş olması, mazlumla mazlumun arkadaş olmamasının bir kuralı yoktur. Çünkü kötüler kurttur ve ezilenler kuzulardır. Seyyidi Saadet, oğluna talip olamaz, ihtiyar değildir. Saf ile münafık eşit değildir, o insan değildir. Pir olan ve olmayan kişiler patron olamaz. Pir’i olan insanlar hayırsever, piri olmayanlar ise kötüdür. Şimdi Hakikate gelen bir kişinin kendisine tekrar mürit olarak eşlik etmesinin zamanı değil.
Özetle: Hayat arkadaşı olacak her çift, anlaşacakları kişi veya çiftlerin partneri olmalıdır. Sponsorluk kurallarına uyanlar sponsor olabilir. Yorumumu İmam Caferi Sadık’ın: “Muhammed Ali Yolunda Din Birliği, İman” yani “Pir dindir, sadakat imandır” sözlerine bağlıyorum. Kimdir, dinine sırt çeviren, Pirine sırt çeviren, sahabesine sırt çeviren, inancına sırt çeviren kimdir? “İmam Caferi Sadık” Muhammed imandır, Ali dindir. Dininden yüz çeviren, dininden yüz çeviren Muhammed Ali’nin yolundan da yüz çevirmiştir.” Allah kimseyi korusun.
Musahip veya musahiplik ne demek; Alevilikte özel bir dini ayinle belirlenmiş, hem dünyada hem de ahirette kardeşi ve yoldaşı kabul edilen kişidir. Kelime Arapça “sahiba” (arkadaşlık) kökünden gelir. Genel olarak arkadaşlık kurumu şu şekildedir: Refakatçi olmak isteyenler önce aralarında anlaşırlar ve yakınlarının rızasını alırlar. Bir dedenin yönlendirmesiyle mürşide müracaat ederler. Öğretmen öğrencilere düşünmeleri için 3 dönem verdi. Bu aşamaların süresi paranın cinsine göre değişebilmektedir. Üçüncü bekleme ve tefekkür döneminin sonunda fikirlerinden vazgeçmemişlerse Cem’de bir törene eşlik ederler. Musahiplerin kardeşten daha yakın olduğu söylenir ve her alanda birbirlerini desteklemeleri ve tamamlamaları beklenir.
Osmanlı Sarayında Musahip Kelimesinin Kullanımı
Musâhip kelimesi, Osmanlı İmparatorluğu’nda padişahın yakın dostu ve yardımcısı olan bir kişi için kullanılan bir yüceltme anlamına benzer şekilde kullanılır. Örneğin, bilgisi ve esprili konuşmasıyla Sultan IV. Murat’a aşık olan Evliya Çelebi, dört yıl sarayda yaşamış ve padişahın refakatçiliğini yapmıştır. Osmanlı’da musahiplik ne demek, ne iş yapar diye merak edenler için de şöyle söylenebilir;
Osmanlı’da ki Musahiplerin Görevi
Osmanlı sarayında, unutulmamalıdır ki, hükümdarların karakter ve mertebesine göre farklı rütbe ve işlevlere sahip musahiplik vardı. Musahiplik özel bir görev olmakla birlikte idari ve bilim görevlisi arasından seçilen musahipler çeşitli sorumluluklar üstlenmişlerdir. Sarayda cüce, dilsiz ve kara hadımlardan seçilen musahipler vardı. Bazen Murad’ın zamanındaki gibi bunların sayısı 4‘e çıkıyor. Musahiplerin görüş ve tavsiyelerinin hükümdarı birkaç kez etkilediği söyleniyor. Bazen siyasi işlere karışmakta ve yöneticileri zor durumda bırakmaktadırlar. Murad’ın saltanatı sırasında, cücelerin ve yoldaşların, belirli avantajlar karşılığında randevulara aracılık etme uygulaması, zamanın tarihçileri tarafından şiddetle eleştirildi.
Musahib bir memur, Osmanlı sarayında padişahın yanında kalmış ve nasihatlerde bulunmuştur. Osmanlı saray teşkilatında, hükümdara nasihat eden vezirler ve beylerbeyleri arasından saray memurlarından olanlar, şahsiyeti ve bilgisi ile onu ayırt etmek için kullanılmıştır. Esasen hükümdarı şiir söyleyerek ve şarkı söyleyerek eğlendiren nedimelerden farkı, resmi bir karaktere sahip olması ve ulusal, yerli ve yabancı kamu işlerinde aranan inatçı bir memur olmasıydı. Ancak bazı kaynaklarda iki kelimenin aynı anlama gelmesine neden olan ifadeler de bulunmaktadır.
Musahiplik ne demek özelinde buradaki temel gerçek, her ikisinin de hükümdarı eğlendiren ve özel olarak bilgilendiren kişiler olmasıdır. XIV. Bu yüzyılın sonunda Osmanlı tarihçisi Selanik! Celal Bey’den resmi subay unvanına sahip bir silahşör olarak bahsederken, III. Murad’ı eğlendiren ve her türlü maskaralığı yapan cüceler, Nasuh’tan nedime olarak bahsederler. Koçi Bey, devlet işlerine karışan nedimelerden de bahseder.
Yavuz Sultan Selim’in akrabası ve Hoca Sadeddin Efendi’nin babası olan Hasan Can Çelebi’nin de böyle bir hizmet aldığı bilinmektedir. Bu da göstermektedir ki, nedim ile musahib arasındaki ince çizgi, anlam ve zaruret bakımından hâlâ net olarak birbirinden ayrılamamıştır. Ancak, on altıncı yüzyılda, 20. yüzyıl boyunca, ayrıma giderek daha belirgin hale gelmeliydi. Musahiplik ne demek? Nitekim asrın sonuna gelindiğinde Âlî Mustafa Efendi’nin mahkemede emsali kalmamış, kendi dilinde akıcı bir suç ortağına ihtiyaç olduğunu vurgulayarak, ilmî seminerler düzenlemeyi, evliyaların tarihini ve enbiyalarını, sohbetlerini bilmektedir.
Musahiplik ne demek? Hükümdarların devlete ve hükümdara zarar veren hususları hükümdara açık bir dille ve güzel örneklerle anlatmasıdır. Haklara ve kanunlara önem veren, kimseye kin ve nefreti olmayan, eylemlerinde cömert olan ve iktidar hırsı olmaksızın mazlumların müdafaası hakkında hükümdara sağlam bilgiler veren ve yerini iddia eden bir adam olması gerektiğini söyledi. Zalimler için. Bu ifadeler, şirketin resmi bir karaktere kavuştuğunu ortaya koymakla kalmıyor, aynı zamanda hangi alanda misyon haline geldiğini de gösteriyor.